2024 ވަނަ އަހަރު ބަންގްލަދޭޝްގައި ކޯޓާ އިސްލާހު ކުރުމުގެ ހަރަކާތް
2024 ކޯޓާ ރިސްޓޯރޭޝަން މޫވްމަންޓް[1]ބަންގްލަދޭޝް ގައި، ބަންގްލަދޭޝް ބްލޮކޭޑް ގެ ނަމުން ވެސް ނަންދެވިފައިވާ، އެއީ ބަންގްލަދޭޝްގެ ޕަބްލިކް އަދި ޕްރައިވެޓް ޔުނިވާސިޓީތަކުގެ ދަރިވަރުންނާއި ޕްރޮފެސަރުން ސަރުކާރުގެ ކޯޓާ އަށް ބިނާކޮށް ސިވިލް ސާވިސް ރިކްރޫޓް ކުރުމުގެ ނިޒާމު އިސްލާހު ކުރުމަށް ގޮވާލި މުޒާހަރާއެކެވެ. ހައިކޯޓް ޑިވިޜަން މުޒާހަރާތައް ފެށުނީ ޖޫން މަހުގެ ފަސްވަނަ ދުވަހު ނިންމި ނިންމުމަކަށް ރައްދުދީގެން، މިނިވަންކަމުގެ ހަނގުރާމަވެރިންގެ ދަރިފަސްކޮޅު (މުކްތީ ބަހިނީ) ގެ ދަރިފަސްކޮޅުގެ %30 ކޯޓާ ބާތިލްކޮށް ޖެނުއަރީ 2018 ގައި ސަރުކާރުން ނެރުނު ސާކިއުލާ ބާތިލް ކުރުމުންނެވެ. ').[2] ބަންގްލަދޭޝް ކޯޓާ ރިފޯމް މޫވްމަންޓް 2018 އަށް ފަހު ނެރުނު ސާކިއުލާއެކެވެ.[3][4]
ކޯޓުގެ ނިންމުމަށް ފަހު، އެ ނިންމުމާ ދެކޮޅަށް އޮންލައިންކޮށް ހަރަކާތްތެރިވާން ފެށީ "2018 ވަނަ އަހަރުގެ އިތުރު މުޒާހަރާއެއް" ކުރުމަށް މީހުން ގޮވާލުމުންނެވެ. ފުރަތަމަ މުޒާހަރާތައް ޖޫން މަހުގެ ކުރީކޮޅު ކުރިއަށް ގެންދިޔައިރު، މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި މުޒާހަރާތައް ގިނައިން ހުރީ ވެރިރަށް ދިވެހިރާއްޖެއަށް ނަމަވެސް، އޭގެ ފަހުން އަޟްހާ އީދާއި ހޫނު މޫސުމުގެ ބަންދުގެ ސަބަބުން ޖުލައި މަހުގެ އެއްވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ސުލްހަވެރި މުޒާހަރާތަކުން މެދުކަނޑާލި އެވެ. އާ ޔުނިވާސަލް ޕެންޝަން ޕްލޭނާ ދެކޮޅަށް މުޒާހަރާކޮށް ޕަބްލިކް ޔުނިވާސިޓީތަކުގެ ޕްރޮފެސަރުން ހަޅުތާލު ކުރިއިރު، ސަރުކާރުގެ އޮފިޝަލުން އެ ދުވަހަށް ޕްރޮގްރާމްތައް ފަސްކުރުމުން ޔުނިވާސިޓީތައް ވަނީ ބަންދުކޮށްފަ އެވެ. ފަހުން މުޅި ރާއްޖެއަށް މުޒާހަރާތައް ފެތުރިގެން ދިޔައީ އެ ހަރަކާތަށް އާ ``ބޮއިޝޮމްމޮބިރޯދީ ޗަޓްރޯ އަންޑަލަން ("އެންޓި ޑިސްކްރިމިނޭޝަން ސްޓޫޑެންޓް މޫވްމަންޓް") ގެ ނަމުން ނަންދެވިގެންނެވެ. ޖުލައި މަހުގެ ހަތް ވަނަ ދުވަހު މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިން ވަނީ ބޮޑެތި ސިޓީތަކުގެ ބޭރުގައި މުޒާހަރާތަކާއެކު ޓްރެފިކް އަދި ރޭލް ބްލޮކޭޑްތައް އިންތިޒާމްކޮށްގެން މުޅި ގައުމުގައި "ބަންގްލަދޭޝް ބްލޮކޭޑް" އެއް ފަށާފައެވެ. އިސްތިއުނާފު ޑިވިޝަނުން އެ މައްސަލައިގައި ހަތަރު ހަފްތާގެ މުއްދަތަށް "ސްޓޭޓަސް ކުއޯ" އަށް އަމުރުކުރި ނަމަވެސް މުޒާހަރާތައް ކުރިއަށް ދިޔައިރު، ސަރުކާރުން ދިން ޖަވާބަށް ހައްލެއް ހޯދުމަށް މީހުން ޑިމާންޑްކުރި އެވެ.[5] މުޒާހަރާތައް ފުރަތަމަ ވަރުގަދައަށް ބަދަލުވީ ފުލުހުންނާއި ދަރިވަރުންނާ ކުރިމަތިލުމުންނެވެ. ޖުލައި 14 ވަނަ ދުވަހު އިތުރު މުޒާހަރާތައް ފެށީ ބޮޑުވަޒީރު ޝެއިޚް ހަސީނާ އާއި ގުޅިގެން މައްސަލަތަކެއް އުފެދިގެންނެވެ. 15 ޖުލައިގައި ވެރިކަން ކުރާ އަވާމީ ލީގު އިން މުޒާހަރާތަކާ ދެކޮޅަށް ވަރުގަދަ ސްޓޭންޑް ހަރުކަށިކޮށް، ޗަތުރާ ލީގު އިން މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިންނާ ދެކޮޅަށް އަނިޔާވެރިކަމާއެކު ފިޔަވަޅު އަޅައި އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު ޒަޚަމްވި އެވެ.[6][7][8]
ފަހަތް
އުނިއިތުރު ގެންނަވާޖޫން މަހުގެ ފަސްވަނަ ދުވަހު ހައިކޯޓުން އިއްވި ހުކުމަށްފަހު، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކި ޔުނިވާސިޓީތަކުގެ ދަރިވަރުން އެއްތަނަކަށް އެއްވެފައިވަނީ ފީ އިސްލާހުކުރުމަށެވެ. މި ހަރަކާތް ފެށި ނަމަވެސް އީދާއި ހޫނު މޫސުމުގެ ޗުއްޓީއާ ގުޅިގެން ފަސްކުރަން ޖެހުނު އިރު ސުލްހަވެރިކަމާއެކު ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ނަމަވެސް މަޑުމަޑުން ފެތުރިގެން ދިޔައެވެ. ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ދިވެހި ޔުނިވަރސިޓީ، ޖަގަނަތު ޔުނިވަރސިޓީ، ރާޖްޝާހީ ޔުނިވަރސިޓީ އޮފް އިންޖިނިއަރިންގ އެންޑް ޓެކްނޮލޮޖީ (އާރްޔޫއީޓީ)، ސައިޚް މުޖީބުރު ރަޙްމާން ބަންގާޅު މެރިޓައިމް ޔުނިވަރސިޓީ (ބީއެމްޔޫއާރުޔޫ) ފަދަ ޕަބްލިކް ޔުނިވަރސިޓީތަކުގެ ދަރިވަރުންނާއި ޓީޗަރުންނެވެ. ، ޖަހަންގިރްނަގަރ ޔުނިވަރސިޓީ، ޗިޓަގޮންގ ޔުނިވަރސިޓީ، ރާޖްޝާޝީ ޔުނިވަރސިޓީ، ކޮމިލާ ޔުނިވަރސިޓީ، އިސްލާމިކް ޔުނިވަރސިޓީ އަދި އެހެނިހެން ޢިލްމީ މުއައްސަސާތަކުން މި ހަރަކާތުގައި ބައިވެރިވިއެވެ.[9] އަދި ނޯތު ސައުތު ޔުނިވާސިޓީ އަދި އެމެރިކަން-ބަންގްލަދޭޝް އިންޓަނޭޝަނަލް ޔުނިވާސިޓީ ހިމެނޭ ގޮތަށް އަމިއްލަ ޔުނިވާސިޓީތަކުގެ ދަރިވަރުން ވެސް ބައިވެރިވި އެވެ.[10] މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިން ތިބީ ޖިންސީ ގުޅުން ހިންގުމުގައި ގާނޫނީ އެއްބަސްވުމެއް ނެތި މުސްލިމް ފިރިހެނުން މަޖުބޫރުކޮށްގެން އަންހެނުންނަށް ޖިންސީ ތަފާތުކުރުން ނުވަތަ ދީނުގެ ސަބަބުން ތަފާތުކުރުމާ ދެކޮޅަށް ސަރުކާރުން ގެންގުޅޭ ސިޔާސަތާ ދެކޮޅަށެވެ.[11] "ސްޓޫޑެންޓް އެންޓި ޑިސްކްރިމިނޭޝަން މޫވްމަންޓް" ގެ ބެނާގެ ދަށުން ދަރިވަރުން ވަނީ "ބަންގްލަދޭޝް ބްލޮކޭޑް" ގެ ނަމުގައި ބޮއިކޮޓް ޕްރޮގްރާމެއް ފަށާފައެވެ. މި ފިޔަވަޅު އެޅި އިރު، ޖުލައި 10 ވަނަ ދުވަހު އިސްތިއުނާފު ޑިވިޝަނުން ވަނީ ފީގެ މައްސަލައަށް އެންމެ ފަހުގެ ހައްލެއް ހޯދުމަށް ސަރުކާރަށް ހަތަރު ހަފްތާގެ ``ސްޓޭޓަސް ކުއޯ އެއް ނެރެ، އެމީހުންގެ އަމަލަކީ ކޯޓާ ގުޅުން ނެތް އަމަލެއް ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. މި ބައިގައި ހައިކޯޓުގެ ނިންމުމާ ގުޅޭ ``ސްޓޭޓަސް ކުއޯ ދަމަހައްޓާފައިވެއެވެ.[12]
ރިފަރަންސް
އުނިއިތުރު ގެންނަވާ- ↑ "2024 Quota Reform Movement". Quota Movement Bangladesh. 17 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
- ↑ "Cancellation of 30pc quota for freedom fighters' children in civil service illegal: HC". The Daily Star (in English). 5 June 2024. Retrieved 15 July 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "2024 Bangladesh Quota Reform Movement – The Diplomat". thediplomat.com. Retrieved 14 July 2024.
- ↑ "Violent clashes over government jobs quota system leave scores injured in Bangladesh". ABC News (in English). Retrieved 16 July 2024.
- ↑ Report, Star (11 July 2024). "Quotas in govt jobs: Protesters won't back down despite SC status quo". The Daily Star (in English). Retrieved 16 July 2024.
- ↑ "100 Injured as Bangladesh Students Clash in Job Quota Protests".
- ↑ "BCL, quota protesters clash".
- ↑ "100 injured as Bangladesh student groups clash over job quotas". CNA (in English). Archived from the original on 2024-07-16. Retrieved 16 July 2024.
- ↑ "Universities outside Dhaka also heat up with quota movement". Daily Sun. 15 July 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Private university students join Quota Reform Movement protests". The Daily Star. 15 July 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "Private university students join Quota Reform Movement protests". The Daily Star. 15 July 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ "কোটা আন্দোলন: মুক্তিযোদ্ধা কোটা বহাল করে হাইকোর্টের রায়ে স্থিতাবস্থা আপিল বিভাগের". BBC News বাংলা (in Bengali). 2024-07-10. Retrieved 2024-07-14.