ޖަޕާނު: Difference between revisions
Content deleted Content added
m r2.7.1) (ރޮބޮޓ އިތުރު ކުރުނ: ab, ace, af, als, am, an, ang, ar, arc, arz, as, ast, ay, az, ba, bar, bat-smg, bcl, be, be-x-old, bg, bjn, bn, bo, bpy, br, bs, bug, bxr, ca, cbk-zam, cdo, ceb, ch, chr, ckb, crh, cs, csb, cu, cv, cy, da, |
マツモムシ (ޚިޔާލު ސަފްޙާ | ޙިއްޞާ) No edit summary |
||
ފޮޅުވަތް 1:
{{Infobox Country
|divehi_name = <font size="4">ޖަޕާން</font>
|native_name = <big>日本国</big>
|conventional_long_name = <font face="Times New Roman">Japan</font>
|native_name_latin = <font face="Times New Roman">''Nippon'' / ''Nihon'' (koku)</font>
|common_name = Japan
|national_motto =
|image_flag = Flag of Japan.svg
|image_coat = Imperial Seal of Japan.svg
|symbol_type = Imperial Seal
|image_map = LocationMapJapan.png
|national_anthem = ''[[Kimi ga Yo]]''{{spaces|2}}(君が代)<small><br />''Imperial Reign''</small>
|official_languages = [[Japanese language|Japanese]]
|capital = [[Tokyo]]<sup>1</sup>
|latd=35 |latm=41 |latNS=N |longd=139 |longm=46 |longEW=E
|largest_city = capital
|government_type = [[Constitutional monarchy]]
|leader_title1 = [[Emperor of Japan|Emperor]]
|leader_name1 = [[Akihito|HIM Emperor Akihito]]
|leader_title2 = [[Prime Minister of Japan|Prime Minister]]
|leader_title3 =
|leader_name2 = [[Yukio Hatoyama]] [[Democratic Party (Japan)|(DP)]]
|leader_name3 =
|area_rank = 62nd
|area_magnitude = 1 E11
|area = 377,873
|areami2 = 145,883 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 0.8
|population_estimate = 127,433,494
|population_estimate_year = 2007
|population_estimate_rank = 10th
|population_census = 127,333,002
|population_census_year = 2004
|population_density = 337
|population_densitymi2 = 873 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_rank = 30th
|GDP_PPP_year = 2006
|GDP_PPP = $4.220 [[1000000000000 (number)|trillion]]<sup>2</sup>
|GDP_PPP_rank = 3rd
|GDP_PPP_per_capita = $33,100<sup>2</sup>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 12th
|GDP_nominal = $4.911 [[1000000000000 (number)|trillion]]<sup>2</sup>
|GDP_nominal_rank = 2nd
|GDP_nominal_year = 2006
|GDP_nominal_per_capita = $38,341
|GDP_nominal_per_capita_rank = 14th
|sovereignty_type = [[History of Japan|Formation]]
|sovereignty_note =
|established_event1 = [[National Foundation Day]]
|established_date1 = [[February 11]], 660 [[Before Christ|BC]]<sup>3</sup>
|established_event2 = [[Meiji Constitution]]
|established_date2 = [[November 29]] [[1890]]
|established_event3 = [[Japanese Constitution|Current constitution]]
|established_date3 = [[May 3]] [[1947]]
|established_event4 = [[Treaty of San Francisco|Treaty of<br />San Francisco]]
|established_date4 = <br />[[April 28]] [[1952]]
|HDI_year = 2004
|HDI = {{increase}} 0.949
|HDI_rank = 7th
|HDI_category = <font color="#009900">high</font>
|currency = [[Japanese yen|Yen]] (International ¥)
<br />[[Japanese yen|En]] (Japanese 円)
|currency_code = JPY
|country_code = JPN
|time_zone = [[Japan Standard Time|JST]]
|utc_offset = +9
|time_zone_DST = not observed
|utc_offset_DST =
|cctld = [[.jp]]
|calling_code = [[Japanese telephone numbering plan|81]]
|ISO_3166-1_alpha2 = JP
|ISO_3166-1_alpha3 = JPN
|ISO_3166-1_numeric = 392
|sport_code = JPN
|vehicle_code = J
|footnotes =
}}
ޖަޕާނަކީ އިރުމަތީ އޭޝިޔާއަށް ނިސްބަތްވާ ޖަޒީރާ ޤައުމެކެވެ. މި ޖަޒީރާ ޤައުމު އެކުލެވިގެންވަނީ 6852 ރަށުގެ މައްޗަށެވެ. ޖަޕާނަކީ އާބާދީގެ ގޮތުން ބަލާއިރު ދުނިޔޭގައި 10 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ޖަޕާނުގެ ވެރިރަށް ޓޯކިޔޯއަކީ، މުޅި ދުނިޔޭގައި ވެސް އޮތް އެންމެ ބޮޑު މެޓްރޮޕޮލިޓަން އޭރިޔާއެވެ. މި ސަރަޙައްދުގައި އެކަނި 30 މިލިޔަން މީހުން ދިރިއުޅެއެވެ.
== އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް ==
ޖަޕާނުގެ ރަސްމީ ބަހެއް ކަނޑައެޅިފައެއް ނޯވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ޤައުމީ ބަހަކީ ޖަޕަނީޒް ބަހެވެ. މީގެ އިތުރުން ވެސް ސަރަޙައްދީ ބައެއް ބަސްބަސް ރިކޮގްނައިޒް ލެންގުއޭޖަސްގެ ގޮތުގައި ބެލެވެމުންދެއެވެ. އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ޓޯކިޔޯއެވެ. އަދި ވެރިކަން ކުރަނީ ވެސް ޓޯކިޔޯގައެވެ. ޖަޕާނަކީ ދުސްތޫރީ ރަސްކަމެއް އޮންނަ ބަރުލަމާނީ ޑިމޮކްރަސީއެކެވެ. ޖަޕާނުގެ އެމްޕެރަރ ކަމުގެ މަޤާމުގައި މިވަގުތު އިންނެވީ އަކިހީޓޯއެވެ. ބޮޑުވަޒީރަކީ ޔުކިޔޯ ހަޓޮޔާމާއެވެ.ޖަޕާނުގެ އާބާދީއަކީ 128 މިލިއަނެވެ. ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާއަކީ 38457 ޑޮލަރެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 0.38 މިލިއަން އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ވާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ jp. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +81 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ޖަޕަނީޒް ޔެންއެވެ.
== ނަން ==
ޖަޕާނުގެ ނަމުގައި ހިމެނޭ ކެރެކްޓަރތަކުގެ މާނައަކީ “އިރަށް ނިސްބަތްވާ” ނުވަތަ “އިރުން އުފެދިގެންވާ” އެވެ. ޖަޕާނަށް “ލޭންޑް އޮފް ދަ ރައިޒިން ސަން” އޭ ކިޔަނީ ވެސް އެހެން ވެގެންނެވެ. ޖަޕާނަށް އެ ޤައުމުގެ ބަހުން ކިޔަނީ “ނިއްޕޮން”ނުވަތަ “ނިއްހޮން” އެވެ.މި ދެނަން ވެސް އިނގިރޭސި ބަހުން ތަރުޖަމާ ކުރެވިފައިވަނީ “ލޭންޑް އޮފް ދަ ރައިޒިން ސަން” މި ގޮތަށެވެ. ޖަޕާނު މީހުންނަށް އެމީހުންގެ ބަހުން ކިޔަނީ “ނިހޮންޖިން” އެވެ. އެމީހުންގެ ބަހަށް ކިޔަނީ “ނިހޮންގޯ”އެވެ.
== ޖުގުރާފީ ==
ޖަޕާނު އޮތީ ޕެސިފިކްގެ ކަނޑުގައި ޗައިނާ އާއި އުތުރު ކޮރެއާ އާއި ދެކުނު ކޮރެއާ އާއި ރަޝިޔާގެ އިރުމަތީގައެވެ.
== ތާރީޚު ==
އާސާރީ ހޯދުންތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ޖަޕާނުގައި އަޕަރ ޕެލިއޮލިތިކް ޒަމާނުގައި ވެސް މީހުން އުޅެފައިވެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމައަށް ޖަޕާނުގެ ވާހަކަ ނަންގަނެވިފައިވަނީ ޗައިނާގެ ތާރީޚީ ލިޔުންތަކުގައެވެ. އެއީ މީލާދީން ފުރަތަމަ ޤަރުނުގެ ތެރޭގައެވެ. ޖަޕާނަށް ބުދިޒަމް އައިސްފައިވަނީ ކޮރެއަން ޕެނިންސޫލާއިިންނެވެ.
ޖަޕާނުން ވަނީ 1937 ވަނަ އަހަރު ޗައިނާގެ ބައެއް ތަންތަނަށް ޙަމަލާދީފައެވެ. މި ގޮތުން ޖަޕާނު ޗައިނާ ހަނގުރާމަ 1937 އިން 1945 އަށް ހިނގިއެވެ.
ޖަޕާނުން އެ ޤައުމުގެ ފައުންޑޭޝަން ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ބަލަނީ 11 ފެބްރުއަރީ 660 މ.ކ. އެވެ. މ.ކ ގެ މަޠުލަބަކީ ޢީސާއީ މީލާދުގެ ކުރި، ނުވަތަ ބީ.ސީ އެވެ. ދެން އޮތީ އެ ޤައުމުގެ ކުރީގެ ޤާނޫނު އަސާސީ ހިންގަން ފެށި ދުވަހެވެ. އެއީ ނޮވެންބަރު 29، 1890 އެވެ. މިހާރުގެ ޤާނޫނު އަސާސީ އަކީ 3 މެއި 1947 ގައި ހިންގަން ފެށުނު ޤާނޫނު އަސާސީއެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ޖަޕާނުގެ ތާރީޚުގައި މުހިއްމު އެކައްޗަކީ ސެންފްރާންސިސްކޯ ޓްރީޓީއެވެ. އެޕްރީލް 28، 1952 ގައި ސޮއިކުރެވުނު ޓްރީޓީއެކެވެ.
== ޑެމޮގްރަފިކްސް ==
ޖަޕާނުގެ މީހުންނަކީ ބަހުގެ ގޮތުންނާއިި ސަގާފީ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ އެހެން މީހުންނާ ވަރަށް ތަފާތު ބައެކެވެ. ޖަޕާނުގައި އެންމެ ގިނައީ ޔަމަޓޯ ނަސްލުގެ މީހުންނެވެ.
ޖަޕާނަކީ މުޅި ދުނިޔެއަށް ބަލާއިރު ވެސް މީހުން މަރުވާ ޢުމުރު އެންމެ މަތި އެއް ޤައުމެވެ. ޖަޕާނަށް މިއަދު އެންމެ ބޮޑު މައްސަލައަކަށް ދިމާވެފައި އޮތީ ޢުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުން މާ ބޮޑަށް އިތުރުވެގެން ދިއުމުގެ މައްސަލައެވެ.
== ސަގާފަތު ==
ޖަޕާނުގެ އާބާދީއަކީ ވަރަށް ގިނަ ޒަމާންތަކެއް ވަންދެން ދުނިޔޭގެ އެހެން މީހުންނާ މާބޮޑު ގުޅުމެއް ނެތި، އެކަހެރިކޮށް އުޅުނު ބަޔަކަށް ވާތީ، އެ ޤައުމުގެ ސަގަފީ ކަންތައްތަކުން ވެސް މި އެކަހެރި ކަމާއި ތަފާތު ފެންނަން އެބައޮތެވެ.
== އިޤްތިޞާދު ==
އިޤްތިޞާދީ ގޮތުން ބަލާއިރުގައި ޖަޕާނަކީ މުޅި ދުނިޔޭގައި ވެސް ދެވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު އިޤްތިޞާދެވެ. ޖަޕާނުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 38457 ޑޮލަރެވެ.
އިޤްތިޞާދީ ގޮތުން ޖަޕާނަށް ލިބިފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ކުރިއެރުމަކީ އެ ޤައުމުގައި ސައިންސާއި ޓެކްނޮލޮޖީ ކުރިއަރައިގެން ގޮސްފައި އޮތް މިންވަރު ވަރަށް ބޮޑަށް ކުރިޔަށް ގޮސްފައިވާތީއެވެ.
މީގެ އިތުރުން މަސްވެރިކަމާއި ދަނޑުވެރިކަމަކީ ވެސް ޖަޕާނުގެ އިޤްތިޞާދުގައި މުހިއްމު ދައުރެއް އަދާކުރަމުންދާ ދެ ޞިނާޢަތެވެ.
{{Link FA|af}}
{{Link FA|en}}
{{Link FA|vi}}
[[ab:Иапониа]]
| |||