ސުވިޑަން
ސުވިޑަންއަކީ އުތުރު ޔޫރަޕަށް ނިސްބަތްވާ ޤައުމެކެވެ.
Kingdom of Sweden Konungariket Sverige | |
|---|---|
 Flag
 Coat of arms
| |
![Location of ސުވިޑަން (dark green) – in Europe (light green & dark grey) – in the European Union (light green) – [Legend]](/wiki/%DE%8A%DE%A6%DE%87%DE%A8%DE%8D%DE%AA:EU-Sweden.svg) Location of ސުވިޑަން (dark green) – in Europe (light green & dark grey) | |
| ވެރިރަށް and largest city | Stockholm |
| ރަސްމީ ބަސްތައް | Swedish[c] |
| ނަސްލު ގުރޫޕުތައް | [d] 82.1% Swedes[1] 5.1% Finns[2] 12.8% other (2008)[3][4] |
| ޑިމޮނިމް | Swedish or Swedes |
| ސަރުކާރު | Parliamentary democracy and Constitutional monarchy |
• Monarch | King Carl XVI Gustaf |
| Ulf Kristersson (M) | |
| Andreas Norlén (M) | |
| June 17, 1397 | |
• de facto independent kingdom | June 6, 1523 |
• end of Scandinavian union ratified | 1524 |
• Swedish-Norwegian Union begins | November 4, 1814 |
• Swedish-Norwegian Union ends | August 13, 1905 |
ސަރަޙައްދު | |
• Total | 449,964 km2 (173,732 sq mi) (57th) |
• Water (%) | 8.7 |
އާބާދީ | |
• 2009 census | 9,336,487[5] |
• Density | 20.6/km2 (53.4/sq mi) (192nd) |
| ޖީޑީޕީ (ޕީޕީޕީ) | 2008 estimate |
• ޖުމްލަ | $342.682 billion[6] (32nd) |
• ބޮލަކަށް ޖެހެނީ | $37,333[6] (17th) |
| ޖީޑީޕީ (nominal) | 2008 estimate |
• ޖުމްލަ | $478.961 billion[6] (22nd) |
• ބޮލަކަށް ޖެހެނީ | $52,180[6] (9th) |
| ޖިނީ (2005) | 23 low |
| އެޗްޑީއައި (2007) |  0.963[7]Error: Invalid HDI value (7th) |
| ފައިސާ | Swedish krona (SEK) |
| ޓައިމް ޒޯން | ޔޫޓީސީ+1 (CET) |
• ސަމާ (ޑީއެސްޓީ) | ޔޫޓީސީ+2 (CEST) |
| ތާރީޚު ފޯމެޓް | yyyy-mm-dd, d/m yyyy, dd-mm-yyyy, dd-mm-yy |
| ޑްރައިވިންގ ސައިޑް | right[e] |
| ކޯލް ކޯޑް | 46 |
| އައިއެސްއޯ 3166 ކޯޑް | SE |
| އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ | .se[f] |
a. ^ För Sverige - I tiden has been adopted by Carl XVI Gustaf as his personal motto.
b. ^ Du gamla, Du fria has never been officially adopted as national anthem, but is so by convention. c. ^ Since July 1, 2009[8][9] Five other languages are officially recognized as minority languages.[10] They are: d. ^ As of 2008, 18% of the population had foreign origins (13% if excluding Finns and 9% if also excluding other Scandinavians), with 14% foreign-born and another 4% born in Sweden of two foreign-born parents.[11] e. ^ Since 3 September 1967. f. ^ The .eu domain is also used, as it is shared with other European Union member states. The .nu domain is another commonly used top-level domain ("nu" means "now" in Swedish). | |
އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް
އުނިއިތުރު ގެންނަވާސުވިޑަންގެ ރަސްމީ ބަހަކީ ސުވެޑިޝް ބަހެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން މި ޤައުމުގެ މީހުންނަށް ކިޔަނީ ސްވީޑްސް ނުވަތަ ސްވެޑިޝްއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ސްޓޮކްހޯލްމްއެވެ. މި ޤައުމުގެ ވެރިރަށަކީ ވެސް މިއީއެވެ. މި ޤައުމަކީ ބަރުލަމާނީ ޑިމޮކްރަސީއެކެވެ. އަދި ދުސްތޫރީ ރަސްކަމެކެވެ. ޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 9 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމާއެކު، މިއީ ދުނިޔޭގައި 88 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 450295 އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ se. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +46 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ބެލަރޫސިޔަން ރޫބެލްއެވެ.
ނަން
އުނިއިތުރު ގެންނަވާސުވިޑަންގެ ރަސްމީ ނަމަކީ ކިންޑަމް އޮފް ސުވިޑަންއެވެ. ސުވިޑަން މި ނަން ނެގިފައިވަނީ ބޯދާ އިނގިރޭސި ބަހުގެ “ސުވެދިއޮޑް” މި ބަހުންނެވެ. މީގެ މާނައަކީ “ސުވިޑަންގެ މީހުން” ނެވެ. ސުވެޑިޝް ބަހުން ކިޔާ ނަން ކަމުގައިވާ “ސުވެރިޖް” މި ބަހުގެ އަޞްލު މާނައަކީ ސުވިޑަންގެ ރަސްކަމެވެ. ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ޤަބޫލުކުރައްވާ ގޮތުގައި ސުވިޑަން އަދި ސުވަޑޭސް މި ނަންތައް ނެގިފައިވަނީ ސެންސިކިރުތު ބަހުގެ ސްވަދޭޝް މި ބަހުންނެވެ. މި ބަހުގެ މާނައަކީ “އަމިއްލަ ޤައުމު” އެވެ.
ޖުޣުރާފީ
އުނިއިތުރު ގެންނަވާސުވިޑަންގެ ހުޅަނގުގައި އޮތީ ނޯވޭއެވެ.އިރުއުތުރުގައި އޮތީ ފިންލޭންޑެވެ. ދެކުނުގައި އޮންނަ އޯރެސުން ބްރިޖުން ސުވިޑަން އޮންނަނީ ޑެންމާކާ ގުޅިފައެވެ.
ތާރީޚު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާސުވިޑަންގެ ކުރީގެ ތާރީޚު ފެށެނީ ޢީސާއީ މީލާދުގެ 12 ސާސްކަފު ކުރީން ކަމަށް ތާރީޚު ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ. ދަނޑުވެރިކަމާއި ގެރިބަކަރި ގެންގުޅުން ފަދަ ކަންތައް މި ހިސާބުގައި ފެށިފައިވަނީ ޢީސާއީ މީލާދުގެ 4000 އަހަރު ކުރީންނެވެ. ނޯޑިކް ބްރޯންޒް އޭޖްގެ ކަންތައް މި ހިސާބުގައި ފެށިފައިވަނީ ޢީސާއީ މީލާދުގެ 1700 އަހަރު ކުރީންނެވެ. އެއީ ޔޫރަޕުގެ މައި ކޮންޓިނެންޓުން މި ސަރަޙައްދަށް ބްރޯންޒް އިމްޕޯރޓްކުރަން ފެށި ހިސާބުންނެވެ. މި ދުވަސްވަރުގައި ލޮއި ނެގުން ފަދަ ކަމެއް މި ސަރަޙައްދުގައި ކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. އަދި ސްކެންޑިނޭވިޔާގައި ޓީނުގެ ޑިޕޮޒިޓެއް ނެތުމާއެކު ހުރިހާ ވައްތަރެއްގެ މަޢުދަން ޖެހެނީ އިމްޕޯޓްކުރާށެވެ. މީލާދީން 6 ވަނަ ޤަރުނުގައި ޖޯޑާނީސް ލިޔުއްވި ލިޔުއްވުމެއްގައި ސުއެހަންސް ކިޔާ ބަޔަކާއި ސުއެތިދީ ކިޔާ ބައެއްގެ ވާހަކަ ގެންނަވާފައިވެއެވެ. ސުއެހަން މީހުންގެ އަތުގައި ވަރަށް ރީތި އަސްތަކެއް ހުންނަ ކަމުގައި ވެސް ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ. ހަމަ އެހެންމެ އެހެން ލިޔުންތެރީން ވެސް ސުވިޑަންގެ ރަސްރަސްކަލުންގެ އަތްޕުޅުގައި ހުންނަ އަސްތަކުގެ ރީތި ވާހަކަ ގެންނަވާފައިވެއެވެ. ސުވިޑަންގެ މީހުންނަކީ ހަނގުރާމައިގެ ހުނަރުތައް ވަރަށް ބޮޑަށް ލިބިފައިވާ ބައެއް ކަމަށް ބެލެވިފައިވެއެވެ. ބައިޒެންޓައިން އެމްޕެރަރ ތިއޯފިލަސް ވެސް ވަނީ މިކަން ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެމަ`ިކުފާނުގެ އަރިހުގައި، ބޮޑީގާޑުންގެ ގޮތުގައި ވެސް މި މީހުން ބޭނުންކުރައްވާފައިވެއެވެ. ސުވިޑަންގެ ވައިކިން މީހުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ “ރޫސް” މީހުންނަކީ “ކިޔެވަން ރޫސް” މީހުންގެ ކާބަފައިން ކަމަށް ބެލެވިފައިވެއެވެ. މީލާދީން 14 ވަނަ ޤަރުނުގައި ސުވިޑަންގެ މީހުންނަށް “ކަޅުމަރު” ނުވަތަ ޠާޢޫނާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނެވެ. މީގެ ސަބަބުން ސުވިޑަންގެ އާބާދީގެ ބޮޑު ބައެއް ނެތިގެން ދިޔައެވެ. ސުވިޑަން އީޔޫގައި ބައިވެރިވީ 1 ޖަނަވަރީ 1995 ގައެވެ.
ޑެމޮގްރަފިކްސް
އުނިއިތުރު ގެންނަވާސުވިޑަންއަކީ ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކު ދިރިއުޅޭ ހިތްވާ ޤައުމެކެވެ. އެހެން ކަމުން ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކު ސުވިޑަންއަށް ހިޖުރަ ކުރަމުންދެއެވެ. 2008 ވަނަ އަހަރަށް ބަލާއިރުގައި މިގޮތުން ފިންލޭންޑުގެ 171113 މީހުންނާއި، އިރާގުގެ 109446 މީހުންނާއި ކުރީގެ ޔޫގޮސްލާވިޔާގެ 72285 މީހުންނާއި ޕޮލޭންޑުގެ 63822 މީހުންނާއި، އީރާނުގެ 57663 މީހުންނާއި، ބޮޒްނިޔާ ހަރްޒްގޮވީނާގެ 55960 މީހުންނާއި، ޑެންމާކުގެ 44310 މީހުންނާއި، ނޯވޭގެ ހަމަ 44310 މީހުންނާއި، ޗިލީގެ 28118 މީހުންނާއި، ތައިލޭންޑުގެ 25858 މީހުންނާއި، ސޯމާލިޔާގެ 25159 މީހުންނާއި ލުބުނާނުގެ 23291 މީހުން ހިމެނެއެވެ.
ސަގާފަތު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާސުވިޑަންއަކީ ވަރަށް މުއްސަނދި ސަގާފަތެއް އޮތް ޤައުމެކެވެ. ސަގާފީ ގޮތުން ސުވިޑަންއާ އެންމެ އެއް ގޮތް ޤައުމުތަކަކީ ސްކެންޑިނޭވިޔާގެ އެހެން ޤައުމުތަކެވެ.
އިޤްތިޞާދު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާސުވިޑަންގެ އިޤްތިޞާދަކީ އެކްސްޕޯޓްގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އިޤްތިޞާދެކެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 37333 ޑޮލަރެވެ.
- ↑ "Befolkningsstatistik". www.scb.se. Retrieved 2009-06-16.
- ↑ See Sweden Finns.
- ↑ "Summary of Population Statistics 1960 - 2008 (corrected version 2009-05-13)". www.scb.se. 2009-05-13. Retrieved 2009-07-08.
- ↑ Note that Swedish-speaking Finns or other Swedish-speakers born outside Sweden might self-identify as Swedish despite being born abroad. Moreover, people born within Sweden may not be ethnic Swedes.
- ↑ "Befolkningsstatistik". Statistiska centralbyrån. Retrieved 2009-11-11.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "Sweden". International Monetary Fund. Retrieved 2009-10-01.
- ↑ Human Development Report 2009. The United Nations. Retrieved 5 October 2009.
- ↑ "Språklagen" (PDF). Språkförsvaret (in Swedish). 2009-07-01. Archived from the original (PDF) on 2010-08-19. Retrieved 2009-07-15.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Landes, David (2009-07-01). "Swedish becomes official 'main language'". The Local. thelocal.se. Retrieved 2009-07-15.
- ↑ "Är svenskan också officiellt språk i Sverige?" (in Swedish). Språkrådet (Language Council of Sweden). 2008-02-01. Archived from the original on 1391682022. Retrieved 2008-06-22.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Summary of Population Statistics 1960 - 2008 - Statistics Sweden (proportion of foreign background, including foreign-born and Swedish-born with two foreign-born parents)