ގީނިއާ
ރިޕަބްލިކް އޮފް ގިނީ އަކީ ހުޅަނގު އެފްރިކާއަށް ނިސްބަތްވާ ޤައުމެކެވެ.
Republic of Guinea République de Guinée | |
|---|---|
 Flag | |
 | |
| ވެރިރަށް and largest city | Conakry |
| ރަސްމީ ބަސްތައް | French |
| Vernacular languages | Pular, Mandinka and Susu |
| ޑިމޮނިމް | Guinean |
| ސަރުކާރު | Military junta |
| Mamadi Doumbouya | |
| Amadou Oury Bah | |
• from France¹ | October 2, 1958 |
ސަރަޙައްދު | |
• Total | 245,857 km2 (94,926 sq mi) (78th) |
• Water (%) | negligible |
އާބާދީ | |
• July 2009 estimate | 10,057,975[1] (81st) |
• 1996 census | 7,156,406 |
• Density | 40.9/km2 (105.9/sq mi) |
| ޖީޑީޕީ (ޕީޕީޕީ) | 2008 estimate |
• ޖުމްލަ | $10.422 billion[2] |
• ބޮލަކަށް ޖެހެނީ | $1,014[2] |
| ޖީޑީޕީ (nominal) | 2008 estimate |
• ޖުމްލަ | $4.517 billion[2] |
• ބޮލަކަށް ޖެހެނީ | $439[2] |
| ޖިނީ (1994) | 40.3 medium |
| އެޗްޑީއައި (2007) |  0.456Error: Invalid HDI value (160th) |
| ފައިސާ | Guinean franc (GNF) |
| ޓައިމް ޒޯން | ޔޫޓީސީ+0 |
| ޑްރައިވިންގ ސައިޑް | right |
| ކޯލް ކޯޑް | 224 |
| އައިއެސްއޯ 3166 ކޯޑް | GN |
| އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ | .gn |
އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް
އުނިއިތުރު ގެންނަވާގިނީގެ ރަސްމީ ބަހަކީ ފަރަންސޭސި ބަހެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން މި ޤައުމުގެ މީހުންނަށް ކިޔަނީ ގީނިއަންސްއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ކޮނަކްރީއެވެ. މި ޤައުމުގެ ވެރި ރަށަކީ ވެސް މިއީއެވެ. މި ޤައުމުގައި މި ވަގުތު ހިނގަމުންދަނީ މިލިޓަރީ ޖަންތާ ސަރުކާރެކެވެ. ޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 10 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމުން މިއީ ދުނިޔޭގައި 81 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 0.24 މިލިޔަން އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ gn. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +224 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ގީނިއަން ފްރޭންކެވެ.
ނަން
އުނިއިތުރު ގެންނަވާރިޕަބްލިކް އޮފް ގިނީއަށް ކުރީން ކިޔަނީ ފަރަންސޭސި ގިނީއެވެ. މިހާރު ބައެއް ފަހަރު މި ޤައުމަށް ގިނީ-ކޮނަކްރީއޭ ވެސް ކިޔައެވެ. އެއީ އަވަށްޓެރި ގިނީ ބިސާއުއާ ނަމުގެ ގޮތުން ފަރަގު ކުރުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ޖުޣުރާފީ
އުނިއިތުރު ގެންނަވާގިިނީ ނުވަތަ ގިނީ-ކޮނަކްރީގެ އުތުރުގައި ވަނީ ގިނީ-ބިސާއު އާއި ސެނެގާލާއި މާލީއެވެ. ދެކުނުގައި ވަނީ ސިއެރަލިޔޯން އާއި ލައިބީރިޔާ އާއި އައިވަރީ ކޯސްޓެވެ. ހުޅަނގުގައި އޮތީ އެޓްލާންޓިކް ކަނޑެވެ.
ތާރީޚު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާފަރަންސޭސި ވިލާތުން 1890 ވަނަ އަހަރު ގިނީ އިސްތިޢުމާރުކޮށްފުމާ ހަމަޔަށް ގިނީ އޮތީ ސިލްސިލާ ވެރިކަމެއް ހިނގަމުން އައި ތަނެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ފަރަންސޭސިވިލާތުން ގިނީ ހިމަނާފައި އޮތީ ފްރެންޗް ވެސްޓް އެފްރިކާގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ގިނީއަށް ފަރަންސޭސިވިލާތުގެ ކިބައިން މިނިވަންކަން ލިބިފައިވަނީ 2 އޮކްޓޯބަރު 1958 ގައެވެ. ގިނީއަށް މިނިވަންކަން ލިބުނީއްސުރެ، ޚުދުމުޚްތާރު ވެރިން ވެރިކަން ކުރަމުން ގެންދިއުމުގެ ސަބަބުން ގިނީ ވެފައިވަނީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ފަޤީރު ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޤައުމަށެވެ. ގިނީގެ މިނިވަންކަމަށް ފަހު އެ ޤައުމުގެ ރައީސްކަމުގެ މަޤާމަށް އިސްވެ ވަޑައިގަތް އަޙްމަދު ސޭކޯ ތޯރޭ ވަނީ ގަދަ ބާރުން އެ ޤައުމުގެ ވެރިކަމުގައި 1984 ވަނަ އަހަރާ ހަމަޔަށް ހުންނަވާފައެވެ. ދެން ގެނެވުނު އިންޤިލާބަކަށް ފަހު ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތީ ލަންސާނާ ކޮންތޭއެވެ. ލަންސާނާ ކޮންތޭ ވަނީ 2008 ވަނަ އަހަރާ ހަމަޔަށް ވެރިކަމުގައި ހުންނަވާފައެވެ. ޑިސެންބަރު 23، 2008 މޫސާ ދާދިސް ކަމާރާ ވަނީ ޖަންތާގެ ވެރިއެއްގެ ގޮތުން ގިނީގެ ވެރިކަމަށް ވެރިވެގަނެފައެވެ. ސެޕްޓެންބަރު 28، 2009 ގައި ޢަސްކަރީ ޖަންތާއިން ވަނީ ކަމާރާ، އެ ޤައުމުގެ ރައީސް ކަމަށް ވަޑައިގަތުމަށް ކުރައްވާ މަސައްކަތްޕުޅަށް ހުރަސް އަޅާ ބަޔަކު އުޅޭ ނަމަ އެ ބަޔަކަށް ޙަމަލާ ދިނުމަށް ޖަންތާގެ ސިފައިންނަށް އަންގާފައެވެ. މި އެންގުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ސިފައިންވަނީ ރޭޕްކުރުމާއި މީހުން މެރުން ފަދަ އެތައް ޙަރަކާތެއް ހިންގާފައެވެ. ޑިސެންބަރު 3، 2009 ގައި ކަމާރާގެ ގަޔަށް ވަނީ ބަޑި ޖަހާފައެވެ. ފަރުވާ ހޯދުމުގެ ގޮތުން އޭނާ ގެންދެވުނީ މަޣުރިބަށެވެ. މިހާރު ސަރުކާރު ހިންގުމުގައި އިސްކޮށް ޙަރަކާތްތެރިވަނީ އެ ޤައުމުގެ ބޮޑުވަޒީރު ކަމުގެ މަޤާމުގައި ހުރި ޖީން-މާރީ ޑޯރޭއެވެ. އެ މަޤާމަށް އޭނާ އިސްކޮށްފައިވަނީ މިދިޔަ ޖަނަވަރީ މަހުގެ 21 ވަނަ ދުވަހުގައެވެ. ޖީން-މާރީ ޑޯރޭ އިސްކޮށްފައިވަނީ ހަ މަސް ދުވަހުގެ އިންތިޤާލީ ދައުރަކަށެވެ. މި ހަ މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެ ޤައުމުގައި އިންތިޚާބެއް ބާއްވަން ޖެހޭނެއެވެ.
ޑެމޮގްރަފިކްސް
އުނިއިތުރު ގެންނަވާގިނީއަކީ ސައުވީސް ވަރަކަށް ނަސްލުގެ މީހުންގެ ގޮވައްޗެވެ. މީގެ ތެރެއިން އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވެނީ ފުލާ، މަންދިކާ އަދި ސުސޫ ނަސްލުގެ މީހުންނެވެ. އެފްރިކާއަށް ނިސްބަތް ނުވާ 10000 އެއްހައި މީހުން ގިނީގެ ރައްޔިތުންގެ ގޮތުގައި އެބަތިއްބެވެ. އެއީ ލުބުނާނީންނާއި، ފަރަންސޭސީންގެ އިތުރުން ޔޫރަޕުގެ އެހެން ޤައުމުތަކަށް ނިސްބަތްވާ މީހުންނެވެ.
ސަގާފަތު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާހުޅަނގު އެފްރިކާގެ އެހެން ޤައުމުތަކެކޭ އެއްފަދައިން ގިނީގައި ވެސް މިއުޒިކުގެ ވަރަށް މުއްސަނދި ސަގާފަތެއް އޮވެއެވެ.
އިޤްތިޞާދު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާގިނީއަކީ ޤުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުން ވަރަށް ބޮޑު މުއްސަނދިކަމެއް ލިބިފައިވާ ޤައުމެކެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ދުނިޔޭގައި މި ވަގުތު ހުރި ބޮކްސައިޓްގެ 25% ރިޒަރވް ހުރީ މި ޤައުމުގައެވެ. ޖަވާހިރާއި ރަނާއި ރިހި ވެސް މި ޤައުމުގައި އެބަހުށްޓެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 1014 ޑޮލަރެވެ.
Galerie
އުނިއިތުރު ގެންނަވާ-
atlas Guinea -
-
-
-
Chimpanzé de Bossou -
Plage sur les Ile de Loos
ގެލެރީ
އުނިއިތުރު ގެންނަވާ- ↑ Central Intelligence Agency (2009). "Guinea". The World Factbook. Archived from the original on 1442648905. Retrieved January 28, 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "Guinea". International Monetary Fund. Retrieved 2009-10-01.