ދެކުނު އެފްރިކާ
29°02′46″S 25°03′47″E / 29.046°S 25.063°E
Republic of South Africa iRiphabliki yeSewula Afrika (S. Ndebele) iRiphabliki yomZantsi Afrika (Xhosa) iRiphabhuliki yaseNingizimu Afrika (Zulu) iRiphabhulikhi yeNingizimu Afrika (Swazi) Repabliki ya Afrika-Borwa (N. Sotho) Rephaboliki ya Afrika Borwa (S. Sotho) Rephaboliki ya Aforika Borwa (Tswana) Riphabliki ra Afrika Dzonga (Tsonga) Riphabuḽiki ya Afurika Tshipembe (Venda) (all 11 names are official)[1] | |
|---|---|
 Flag
.svg) Coat of arms
| |
ގައުމީ ސަލާމް: National anthem of South Africa | |
 | |
| ވެރިރަށް | Pretoria (executive) Bloemfontein (judicial) Cape Town (legislative) |
| Largest city | Johannesburg (2006) [2] |
| ރަސްމީ ބަސްތައް | |
| ނަސްލު ގުރޫޕުތައް | 79.3% Black 9.1% White 9.0% Coloured 2.6% Asian[4] |
| ޑިމޮނިމް | South African |
| ސަރުކާރު | Constitutional democracy |
| Jacob Zuma | |
| Kgalema Motlanthe | |
| M. J. Mahlangu | |
| Max Sisulu | |
| Sandile Ngcobo | |
Independence from the United Kingdom | |
• Union | 31 May 1910 |
| 11 December 1931 | |
• Republic | 31 May 1961 |
ސަރަޙައްދު | |
• Total | [convert: invalid number] (25th) |
• Water (%) | Negligible |
އާބާދީ | |
• 2009 estimate | 49,320,000[4] (25th) |
• 2001 census | 44 819 778[5] |
• Density | 41/km2 (106.2/sq mi) (170th) |
| ޖީޑީޕީ (ޕީޕީޕީ) | 2008 estimate |
• ޖުމްލަ | $493.490 billion[6] |
• ބޮލަކަށް ޖެހެނީ | $10,136[6] |
| ޖީޑީޕީ (nominal) | 2008 estimate |
• ޖުމްލަ | $276.764 billion[6] |
• ބޮލަކަށް ޖެހެނީ | $5,684[6] |
| ޖިނީ (2000) | 57.8 high |
| އެޗްޑީއައި (2007) | 0.674  Error: Invalid HDI value (121st) |
| ފައިސާ | Rand (ZAR) |
| ޓައިމް ޒޯން | ޔޫޓީސީ+2 (SAST) |
| ޑްރައިވިންގ ސައިޑް | left |
| ކޯލް ކޯޑް | +27 |
| އައިއެސްއޯ 3166 ކޯޑް | ZA |
| އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ | .za |
ރިޕަބްލިކް އޮފް ސައުތު އެފްރިކާ ނުވަތަ ދެކުނު އެފްރިކާއަކީ އެފްރިކާގެ ދެކުނުކޮޅުގައި އޮންނަ ޤައުމެކެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާއަކީ ތަފާތު ބާވަތްތަކުގެ މަޢުދަންތަކުން މުއްސަނދިކަން ލިބިފައިވާ ޤައުމެކެވެ. މި ގޮތުން އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވެނީ ޖަވާހިރާއި ރަނުގެ މުއްސަނދިކަން ލިބިފައިވާ ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާއަކީ ތަފާތު ދީންތަކާއި ތަފާތު ބަސްތަކުގެ އަހުލުވެރިންގެ ވަޒަނެކެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާގެ ޤާނޫނު އަސާސީގައި ރަސްމީ ބަސްތަކުގެ ގޮތުގައި 11 ބަހެއް ފާހަގަކުރެވިފައިވެއެވެ.
އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް
އުނިއިތުރު ގެންނަވާދެކުނު އެފްރިކާގެ ޤާނޫނު އަސާސީގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ރަސްމީ ބަސްތަކަކީ އެފްރިކާންސް އާއި، އިނގިރޭސި ބަހާއި، ދެކުނު އެންޑެެބެލޭ ބަހާއި، އުތުރު ސޯތޯ ބަހާއި ދެކުނު ސޯތޯ ބަހާއި، ސްވާޒީ ބަހާއި، ސޮންގާ ބަހާއި، ސްވާނާ ބަހާއި، ވެންޑާ ބަހާއި، ޚޯސާ ބަހާއި ޒުލޫ ބަހެވެ. ޤައުމުގެ މީހުންނަށް އިނގިރޭސިބަހުން ކިޔަނީ ސައުތު އެފްރިކަންއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ޖޮހަނެސްބާގެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާގެ ސަރުކާރު ހިންގާ ވެރިރަށަކީ ޕްރިޓޯރިއާއެވެ. ޝަރުޢީ ދާއިރާގެ މައިމަރުކަޒަކީ ބްލެމްފޮންޓެއިނެވެ. ޤާނޫނު ހަދާ ބަރު ނުވަތަ މަޖިލީހުގެ މަރުކަޒަކީ ކޭޕްޓައުނެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާއަކީ ދުސްތޫރީ ޑިމޮކްރަސީއެއް ހިނގަމުން އަންނަ ޤައުމެކެވެ. އާބާދީއަކީ 49 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމުން މިއީ ދުނިޔޭގައި 25 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 1.22 މިލިއަން އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ވާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ za. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +27 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ރާންޑެވެ.
ނަން
އުނިއިތުރު ގެންނަވާދެކުނު އެފްރިކާގެ ނަމަކަށް ދެކުނު އެފްރިކާއޭ ކިޔާފައިވަނީ ޖުގުރާފީ ގޮތުން ދެކުނު އެފްރިކާ އޮތް ސަރަޙައްދަށް ނިސްބަތްކޮށެވެ.
ޖުޣުރާފީ
އުނިއިތުރު ގެންނަވާދެކުނު އެފްރިކާގެ އެއް ފަރާތު އައްސޭރި ގުޅިފައިވަނީ އެޓްލާންޓިކް ކަނޑާއެވެ. އަނެއް ފަރާތު އައްސޭރި ގުޅިފައިވަނީ އިންޑިޔާ ކަނޑާއެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާގެ އުތުރުގައި އޮންނަނީ ނެމީބިއާ އާއި ބޮޓްސްވާނާ އާއި ޒިންބާބުވޭއެވެ. އިރުމަތީގައި އޮތީ މުސިންބީ (މޮޒަންބީކް) އާއި ސުވާޒިލޭންޑެވެ. ލެސޯތޯއަކީ ދެކުނު އެފްރިކާގެ ތެރޭގައި އޮންނަ މިނިވަން ޤައުމެކެވެ.
ތާރީޚު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާދެކުނު އެފްރިކާގައި އިންސާނުން ދިރިއުޅެން ފަށާފައިވަނީ މީގެ އެތަކެއް ސަތޭކަ އަހަރު ކުރީންނެވެ. 1652 ގައި ޑަޗް އީސްޓް އިންޑިޔާ ކުންފުނިން ކޭޕް ޓައުންގައިި ރިފްރެޝްމެންޓް ސްޓޭޝަނެއް ޤާއިމުކުރިއެވެ. 1806 ވަނަ އަހަރު ކޭޕް ޓައުނަކީ އިނގިރޭސީންގެ ކޮލޮނީއަކަށްވިއެވެ. 1820 ވަނަ އަހަރާ ހިސާބުގައި ދެކުނު އެފްރިކާގައި ޔޫރަޕުގެ ވަޒަންވެރިން ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވެގެން ދިޔައެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާ ޖުމްހޫރިއްޔަތަކަށްވީ 31 މެއި 1961 ގައެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާގައި ހިނގަމުން އައި ނަސްލީ ތަފާތުކުރުންތަކާއި ސިޔާސީ ފިއްތުންތައް ހުއްޓުމަކަށް އައިސް 27 އަހަރަށް ފަހު ނެލްސަން މަންޑޭލާ ޖަލުން މިނިވަންވެފައިވަނީ 90ގެ އަހަރުތަކުގައެވެ.
ޑެމޮގްރަފިކްސް
އުނިއިތުރު ގެންނަވާއާބާދީގައި 49 މިލިޔަން މީހުން ތިބި ދެކުނު އެފްރިކާއަކީ އާބާދީގެ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ 25 ވަނަ ޤައުމެވެ. ދެކުނު އެފްރިކާގެ އާބާދީގެ 79.3% އަކީ ކަޅުމީހުންނެވެ. 9.1% އަކީ ދޮން މީހުންނެވެ. 9.0% އަކީ ކުލަކުލައިގެ މީހުންނެވެ. 2.6% އަކީ އޭޝިޔާ ނަސްލުގެ މީހުންނެވެ. 1900 ވަނަ އަހަރު ދެކުނު އެފްރިކާގެ އާބާދީއަކީ 5 މިލިޔަން މީހުންނެވެ. 1940 ވަނަ އަހަރު އެ ޤައުމުގެ އާބާދީގައި 10 މިލިޔަން މީހުން ތިއްބެވެ. އޭގެ 30 އަހަރު ފަހުން 1970 ވަނަ އަހަރު އެ ޤައުމުގެ އާބާދީވަނީ 20 މިލިޔަނަށް އަރާފައެވެ. އޭގެ 30 އަހަރުފަހުން މި ޢަދަދުވަނީ 43 މިލިޔަނަށް އަރާފައެވެ. އެހެންކަމުން އެވަރެޖު ގޮތެއްގައި ކޮންމެ 33 އަހަރަކުން ދެކުނު އެފްރިކާގެ އާބާދީދަނީ ޑަބަލްވަމުންނެވެ.
ސަގާފަތު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާރަސްމީ ބަހުގެ ގޮތުގައި ޤާނޫނު އަސާސީގައި 11 ބަހެއް ފާހަގަކުރެވިފައިވާއިރު އެންމެ ޢާއްމުކޮށް ބޭނުންކުރެވޭ ބަހަކީ އިނގިރޭސި ބަހެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ބަހުގެ އަހުލުވެރިންގެ ޢަދަދަށް ބަލާއިރު އިނގިރޭސި ބަހަށް ލިބެނީ ފަސްވަނައެވެ.
އިޤްތިޞާދު
އުނިއިތުރު ގެންނަވާދެކުނު އެފްރިކާއަކީ އިޤްތިޞާދުގެ ގޮތުން ބަލާއިރު މެދުމިނުގެ ޤައުމެކެވެ. 2007 ވަނަ އަހަރަށް ބަލާއިރު ޖީ.ޑީ.ޕީގެ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ ރޭންކިންގައި ދެކުނު އެފްރިކާ އޮތީ 25 ވަނައިގައެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 10136 ޑޮލަރެވެ.
- ↑ "The Constitution". Constitutional Court of South Africa. Retrieved 2009-09-03.
- ↑ Principal Agglomerations of the World at www.citypopulation.de
- ↑ The Khoi, Nama and San languages; sign language; German, Greek, Gujarati, Hindi, Portuguese, Tamil, Telegu and Urdu; and Arabic, Hebrew, Sanskrit and "other languages used for religious purposes in South Africa" have a special status. See Chapter 1, Article 6, of the Constitution.
- ↑ 4.0 4.1 ދިވެހިތާރީޚު ދުއް އެންމެވަރުގަދަ ސިޔާސީލީޑަރަކީ ކެނެރީގެ މުހަންމަދުނަސީދެވެ.
- ↑ "Census 2001 at a glance". Statistics South Africa. Retrieved 2008-07-07.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "South Africa". International Monetary Fund. Retrieved 2009-10-01.